طرح درس روزانه کار و فناوری پایه هفتم
به نام یکتا خالق هستی طرح درس روزانه - کار و فناوری
پایه هفتم– مدرسه راهنمایی حضرت زینب (س)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اهداف کلی : از دانش آموزان انتظار می رود در پایان این درس به مهارت های زیر دست بیابند :
آموزش و به کار گیری مهارت هایی مانند اجرای کارهای گروهی ،تفکر انتقادی و پرسش گری.
1- آشنایی با مفهوم اختراع ،نوآوری و خلاقیت.
2- انجام کارها بر پایه نگرش سیستمی.
3- توانایی بهره گیری درست از فناوری ها.
4- مدیریت زمان و اجرای درست فرایند کارها.
5- توانایی طراحی و ساخت یک وسیله ابتکاری با وسائل دورریز.
مواد و وسایل آموزشی :
کتاب ، تخته هوشمند، رایانه ، سی دی ، دو لیوان در اندازه متفاوت و یک پارچ آب،استفاده از وسایل موجود در کلاس و مناظری که از طبیعت در مقابل دیدگان دانش آموزان قرار دارد.
روش تدریس : توضیحی ، نمایش ، تیمی( گروهی ) ، بارش فکری، پرسش و پاسخ.
چیدمان کلاس : گروهی
مقدمات: سلام و احوال پرسی ،حضور و غیاب ، قرائت آیاتی از کلام الله مجید ، نشستن گروهی دانش آموزان ،
هر گروه نمونه هایی از وسایل موجود در دسترس مانند اسباب بازی و ...را به همراه داشته باشند .
ارزشیابی آغازین : پرسش مطالبی درمورد کتاب کار و فناوری سال قبل ، نحوه ی آموزش و اجرای پودمان ها .
از دانش آموزان می خواهیم تفاوت انسان با سایر موجودات و تأثیر آن در زندگی انسان را بیان کنند.
ایجاد انگیزه و آماده ساز ی:
روشن کردن تخته هوشمند کلاس و نوشتن بیت زیر بر روی آن :
برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری است معرفت کردگار
سپس پخش تصاویری از شگفتی های آفرینش و اختراعات و اکتشا فات انسان.
ارزشیابی حین تدریس: ارزشیابی حین درس انجام می شود ودر مقابل پاسخ هایی که از دانش آموزان در جواب پرسش ها و تکمیل جدول ها دریافت می نماییم نمراتی به آنان اختصاص می دهیم و برای اطمینان از همکاری و همفکری همه اعضای گروه ها از سرگروه در مورد نحوه عملکرد زیر گروه ها پرسش می شود.
ارائه درس :
با نوشتن بیت « برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری است معرفت کردگار»و سپس پخش تصاویری از شگفتی های آفرینش و اختراعات و اکتشافات انسان از دانش آموزان می پرسیم به وجود آورنده این وسائل چه کسی است ؟و به چه منظور آنها را تولید نموده است ؟ و چه کاربردو تأثیری در زندگی ما دارند ؟با شنیدن پاسخ های آنان حال می خواهیم هر مفهومی که از اختراع و اکتشاف در ذهن دارند را بیان کنند .
سپس می پرسیم که اختراعات نتیجه چیست ؟ چگونه یک فرد می تواند مخترع باشد؟
بعد به جمع بندی پاسخ های آنان پرداخته بیان می کنیم زمانی که انسان برای انجام کاری به وسیله ای نیاز داشته باشد و یا به مشکلی برخورد نماید برای حل آن و یا انجام کار خود سعی د ربرطرف نمودن نیاز خود می نماید به ارائه فکر و ایده های نو می پردازدو گاهی این ایده ها و فکرها ی نو موجب به وجود آمدن روش یا چیزی برای اولین بار می شود که به آن اختراع یا آفرینش گویند ؛اختراعات موجب حل مشکل ما و زندگی بهتر و راحت تر ما شده است.
و زمانی که این فکر و ایده ها ی نو به مرحله تولید برسد نوآوری می گویند .
سپس از آنان می خواهیم در گروه خود نام چند اختراع را ذکر و هدف آن اختراع را بیان نمایند و یکی از دانش آموزان در هر گروه مسئول تایپ جدول ها می شود .
پس از مشورت گروه ها پاسخ ها یک به یک پرسیده و جدول را کامل می نماییم.
از دانش آموزان پرسیده می شود: برای مخترع و نوآور شدن روش هایی وجود دارد به نظر شما آن روش ها و راه کارها چیست؟ مخترعان چگونه توانسته اند مخترع شوند؟ وبه روش بارش فکری جواب آن ها را جویا می شویم .پس از شنیدن جواب ها یک به یک روش ها یی که به مخترع و نوآور موفق شدن کمک می کند را بررسی می کنیم.
ابتدا به ایده گرفتن از طبیعت می پردازیم ؛طبیعت بهترین نمونه ها را به ما ارائه می دهد بسیاری آفریده ها ی طبیعی می توانندالگوی مناسبی برای اختراع باشند .مخترعان با الگو برداری از نمونه هایی که در جهان هستی وجود دارند به اختراعات زیادی دست زده اند .
پس از ذکر مواردی از این الگو برداری ها مانند : لاک پشت تانک جنگی ،خفاش رادار،اعضای بدن اعضای مصنوعی و.... از دانش آموزان می خواهیم با هم فکری هم جدول (2-1 ) اختراعات الهام گرفته از طبیعت را فهرست نموده و بیان کنند.
بعد راه کار دوم مخترع موفق بودن را بیان می کنیم . از آنان می خواهیم یک وسیله مانند اسباب بازی که به همراه آور ده اند را باز کنند و به بررسی اجزا و بخش های داخلی آن پرداخته کار و نحوه عملکرد آن را ذکر کنند و جدول (3-1)باز و بستن اجزای یک وسیله را تکمیل نمایند.
راهکار سوم :بررسی زندگی مخترعان و نوآوران را مطرح می کنیم و نحوه به وجود آمدن تنور نان سنگک توسط شیخ بهایی را توضیح می دهیم. و از آنان می خواهیم با هم فکری گروه خود اسا می مخترعان و اختراعات آنان را در جدول (4-1) یادداشت نمایند و برای کار غیر کلاسی از آنان می خواهیم زندگی یک مخترع را مطالعه و در مورد اختراعاتش و نحوه ی اختراع آن به بررسی و جمع آوری اطلاعات بپردازندو در جلسه آینده در کلاس ارائه نمایند.
راهکارچهارم: پرورش خلاقیت می باشد برای این منظور روش های گوناگونی چون ارتباط اجباری ،بارش فکری ،انجام آزمایش ،بحث گروهی مشورت و.... وجود دارد .
برقراری ارتباط اجباری بین دو کلمه که ظاهرا" ارتباطی با یکدیکر ندارندموجب می شود ایده های جدیدی به ذهن رسیده و خلاقیت ما بارور شود .
مثالی مطرح می کنیم مثلا" «جامدادی و دوربین» واز دانش آموزان می خواهیم هرگروه یک کلمه معنا دار با آن دو کلمه بسازند کلمات ساخته شده را یادداشت می نماییم پس از این کار می خواهیم جدول (5-1) ارتباط اجباری برای پرورش خلاقیت را تکمیل و در هر ردیف و ستون کلمات دیگری به دلخواه اضافه نمود ه و جدول را کامل نمایند.
این روش موجب خلاق تر شدن آنها می گردد.
بارش فکری:ابتدا می پرسیم بارش فکری چیست؟واین کلمه چه مفهومی دارد؟
پاسخ های آنان را یادداشت می کنیم سپس به ایشان یادآور می شویم که این مراحلی که برای پاسخ دادن به سوال بنده به کار گرفتید و هر یک نظرات خود را درست یا غلط ارائه نمودید همان روش بارش فکری ا ست .. و به نوعی مشورت کردن نیز می باشد چرا که هر یک نظراتی ارائه می دهند که د رآخر موجب به دست آمدن پاسخ و یا روش مناسب می شود .
و بعد از آنان می خواهیم کار کلاسی بارش فکری را انجام دهند و از دو موضوع کتاب ویا یک موضوع دلخواه انتخاب نمایند و برگه ایده پردازی باروش بارش فکری را تکمیل نمایند.
سپس روش سومی برای پرورش خلاقیت و مخترع موفق بودن را مطرح می نماییم :«فرضیه سازی»
پرسش کتاب را مطرح می کنیم : اگر دو ظرف 3و10 لیتری داشته باشیم چگونه 8لیتر آب می توانیم برداریم؟
و دانش آموزان را وادار به فکر کردن و ارائه راه حل های مناسب می نماییم . و می خواهیم دست به تجربه و آزمایش بزنند. وبعد فهرستی از راه حل ها را تهیه و همه آن ها رادر برگه پرورش خلاقیت به روش فرضیه سازی و تجربه و آزمایش ثبت نمایند.
روش آخر پرورش تفکر و خلاقیت که کمک به مخترع موفق بودن می کند کاربرد مراحل طراحی و ساخت یک وسیله می باشد.که در جلسه آینده به آن می پردازیم .ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ارزشیابی پایانی :
از سرگروه ها در مورد نحوه همکاری زیر گروه ها نظر خواهی کرده و با توجه به پاسخ هایی که هر گروه حین تدریس ارائه نموده اند نمراتی برای آنان منظور می کنیم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تعیین تکلیف:
از دانش آموزان می خواهیم تمام جدول های مربوط به کار کلاسی را در منزل تکمیل و برای جلسه بعد ارائه دهند.
وسائل دور ریز ی که در منزل دارند را جمع آوری نموده و در جلسه آینده به کلاس بیاورند و با همفکری هم گروه های خود یک وسیله را طراحی و بسازند .و برگه ی گزارش طراحی و ساخت را تکمیل و به همراه نمونه کار انجام شده ارائه دهند.
موفقیت قرین لحظه هایتان باد .